Fastation

ข่าวการเงิน

ทำไมคนถึงชอบ “ซื้อหวย” แม้รู้ว่าถูกยากเหลือเกิน ถ้าไม่อยากเงินต้นหาย มีทางเลือกแบบไหนบ้าง?

17/12/2025

“เบื้องหลังคนชอบ “เล่นหวย” ในทางจิตวิทยาเพราะรู้สึกว่าต้องถอนทุนคืน และอาจเป็นการซื้อความสุขจากการได้หวังว่าจะถูกหวย ในอีกทางถ้าอยากลุ้นรางวัลแบบเงินต้นไม่หายมีทางเลือกแบบไหนบ้าง”“รอถูกหวยก่อน เดี๋ยวซื้อให้”ประโยคสุดคลาสสิกที่พ่อแม่ชอบใช้ในเวลาที่เราขอซื้อของ แต่รู้ไหมว่า เบื้องลึกของคำพูดนี้ไม่ได้เป็นแค่การปฏิเสธที่จะซื้อของเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงพฤติกรรมการชอบเสี่ยงโชค และความหวังด้านการเงินอีกด้วยทำไมคนถึงนิยมเล่นหวย แม้จะไม่ค่อยถูกในทางจิตวิทยานั้นมีคำอธิบายไว้ชัดเจน โดย The University of Texas Permian Basin เล่าถึง จิตวิทยาลอตเตอรี่ (Lottery Psychology) ไว้ว่าเชื่อมโยงกับหลายเรื่องทั้งอคติทางความคิด แรงจูงใจทางอารมณ์ ไปจนถึง Mental Shortcut (ทางลัดทางจิตใจ) ที่ทำให้คนยังเลือกซื้อ ลอตเตอรี่ หรือ หวยแม้จะรู้อยู่แก่ใจว่าโอกาสที่จะถูกรางวัลนั้นมีน้อยมากในมุมมองนักจิตวิทยา มีราว 4 เหตุผลว่าทำไมคนยังชอบเล่นหวยคือ1. กับดัก “เกือบถูกรางวัล”ความรู้สึกว่า พลาดไปแค่นิดเดียว ทำให้หลายคนยังเลือกซื้อหวยต่อเนื่อง นี่อาจเปรียบเหมือนจังหวะที่นักกีฬาที่เกือบจะเตะเข้าประตูอยู่แล้วแต่ก็พลาดไป นี่ทำให้เขายังพยายามมากขึ้นและหวังว่าใกล้ละ ครั้งหน้าต้องดีกว่าเดิมความรู้สึกนี้อาจเกิดขึ้นกับคนที่ซื้อหวยหลายๆ คนเช่นกัน เมื่อซื้อหวยแล้วเลขออกมาตรงไป 4 จาก 6 ตัวก็อาจรู้สึกว่านี่คือสัญญาณที่ต้องเล่นต่อไป2. เสียดายทุนเดิมในโลกการลงทุนหลายคนคงเคยได้ยินคำว่า sunk-cost หรือ ต้นทุนจม ที่ทำให้ต่อให้หุ้นดอยแค่ไหนเราก็จะถือต่อไป เพราะเสียดายเงินที่ลงไปแล้ว สำหรับสายหวยก็อาจรู้สึกแบบนั้นเช่นกัน ว่าเราเสียเงินซื้อมาหลายปี หมดเงินไปตั้งเยอะ ถ้าเลิกตอนนี้ที่ลงทุนไปก็สูญเปล่าสิ เลยต้องกัดฟันซื้อต่อไปเรื่อยๆ เพื่อหวังถอนทุนคืน3. ถ้าหากฉันถูกหวย?เราเห็นข่าวคนถูกหวยกันมามาก นี่อาจสร้าง Availability bias/heuristic หรือการตัดสินใจที่เกิดจากอคติทางความคิด เช่น เราอาจรู้สึกว่าเรื่องนี้มีโอกาสเกิดขึ้นกับเรา แม้ว่าเปอร์เซ็นต์การเกิดจะมีน้อย เช่น เราเห็นข่าวคนถูกรางวัลที่ 1 กันบ่อยๆ ไม่ค่อยมีเรื่องราวของคนถูกหวยกินแม้จะมีจำนวนมากกว่า นี่อาจเป็นการกระตุ้นให้สมองของเราเชื่อว่า นี่ไม่ใช่เรื่องยากอะไร และลองเสี่ยงโชคดู ทั้งที่ในความเป็นจริงนั้นเกิดขึ้นได้ยาก4. ซื้อความบันเทิงแม้หลายคนจะรู้ว่าความหวังจากหวยนั้นน้อยนิด แต่สำหรับบางคนแล้วมันคือความสุขทางใจ เหมือนกับที่เรายอมเสียเงินไปดูหนังหรือคอนเสิร์ตเพื่อแลกกับความบันเทิงให้ตัวเอง ไม่ใช่เพื่อเก็งกำไร ซึ่งหวยนั้นเปรียบเสมือน “ฝันกลางวัน” ที่ราคาจับต้องได้ เนื่องจากผู้ซื้อได้รู้สึกลุ้นว่าถ้าถูกรางวัลก็อาจจะได้เงินหลักล้านกลับคืนมาดังนั้นเมื่อหวยกลายเป็นอีกหัวข้อที่หลายครอบครัวใช้คุยเล่นกันเสมอ เหมือนที่บางบ้านพ่อแม่มักจะบอกลูกให้รอถูกหวยก่อนถึงจะซื้อของให้ จึงเป็นอีกเรื่องที่ใกล้ตัวเรากว่าที่คิด“หวย” ความหวังที่สะท้อนความเหลื่อมล้ำ?ในขณะที่หลายประเทศ ผู้คนซื้อลอตเตอรี่ด้วยความหวังเพียงเพื่อความสนุกตื่นเต้น แต่สำหรับบริบทของประเทศไทย การเสี่ยงดวงกับตัวเลขกลับเป็นเรื่องที่ได้รับความสนใจราวกับเป็นวาระแห่งชาติ เห็นได้ชัดจากการถ่ายทอดสดการออกรางวัลที่คนเฝ้าดูทั้งประเทศ ข่าวคนถูกรางวัลที่ถูกนำเสนออย่างล้นหลามหน้าโซเชียลมีเดีย รวมไปถึงการใบ้เลขเด็ดต่าง ๆ ทั้งออฟไลน์และในโลกออนไลน์ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธานี ชัยวัฒน์ ผู้อำนวยการศูนย์เศรษฐศาสตร์พฤติกรรมและการทดลองแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เคยกล่าวเอาไว้ในบทความ “ล็อตเตอรี่: ความหวังและการเลื่อนชั้นทางสังคม” ว่า เรามักจะได้ยินคนพูดกันว่าการซื้อหวยคือการซื้อความหวัง แต่หากมองให้ลึกกว่านั้น คนส่วนใหญ่ที่หวังจะถูกหวยหรือลอตเตอรี่ เพราะเขาแทบไม่เหลือความหวังอื่นในชีวิตที่จะร่ำรวยขึ้นได้อีกแล้ว เราอยู่ในสังคมที่คนยากจนมีโอกาสแทบจะเป็นศูนย์ในการเลื่อนชั้นทางสังคม (social mobility)ยิ่งเป็นคนที่อยู่ในฐานล่างของสังคม โอกาสขยับขึ้นมาเป็นชนชั้นกลางก็ยิ่งริบหรี่ และเมื่อเป็นชนชั้นกลางแล้ว การจะถีบตัวขึ้นไปเป็นคนรวยก็ยิ่งยากเข้าไปใหญ่ การฝากความหวังไว้กับ “หวย” จึงกลายเป็นกระจกบานใหญ่ที่สะท้อนภาพความเหลื่อมล้ำของไทยได้อย่างเจ็บปวด“ถ้าผมขยันแล้วผมสามารถร่ำรวยขึ้นได้ในประเทศนี้ ผมอาจจะสนใจลอตเตอรี่น้อยลง แต่เราจะเห็นว่ามีคนยากจนจำนวนมาก ที่ทำงานหนักและเหนื่อยกว่าผมอีก แต่แทบไม่มีความหวังที่จะมีฐานะที่ดีขึ้น” ธานีกล่าวยิ่งเป็นกลุ่มคนที่มีรายได้น้อย โอกาสขยับขึ้นมาเป็นชนชั้นกลางก็ยิ่งริบหรี่ และเมื่อเป็นชนชั้นกลางแล้ว การจะถีบตัวขึ้นไปเป็นคนรวยก็ยิ่งยากเข้าไปใหญ่ การฝากความหวังไว้กับ “หวย” จึงกลายเป็นกระจกบานใหญ่ที่สะท้อนภาพความเหลื่อมล้ำของไทยได้อย่างเจ็บปวดอยากซื้อหวยให้เงินไม่หาย ทำยังไงได้บ้าง?ประเทศไทยตัวเลขวงการหวยถือว่าไม่น้อยเลย เพราะมีข้อมูลจากกระทรวงการคลังว่า เม็ดเงินที่จมอยู่ในวงการเสี่ยงโชคในรูปแบบต่างๆ นั้น อาจสูงถึงปีละ 4-5 แสนล้านบาท/ปี เลยทีเดียว ซึ่งถ้าเราสามารถเปลี่ยนเงินที่ซื้อหวยแล้วหมดไป ให้กลายเป็นลุ้นโชคไปมีเงินเก็บไป จะดีกว่าไหม?หนึ่งในทางเลือกที่น่าสนใจ คือ “สลากออมทรัพย์” เมื่อเราซื้อสลากฯ จากธนาคาร จะมีการกำหนดระยะเวลาที่แน่นอนว่าต้องฝากเป็นระยะเวลาเท่าไร โดยผู้ซื้อสลากจะได้รับดอกเบี้ยตามเงื่อนไขของผลิตภัณฑ์สลากออมทรัพย์ และในระหว่างที่ฝากเงินไว้ ก็จะมีโอกาสลุ้นรางวัลตามหมายเลขสลาก ที่มีการออกรางวัลทุกเดือน เช่น • สลากออมทรัพย์จากธนาคารออมสิน มีทั้งแบบ 1 และ 2 ปี แต่บางปีอาจมีสลากพิเศษออกมาด้วย ตัวอย่างของสลากฯ ที่ออกขาย เช่น สลากออมสินพิเศษดิจิทัล 1 ปี หน่วยละ 100 บาท ลุ้นรางวัลที่ 1 มูลค่า 10 ล้านบาท ทุกเดือน นาน 12 เดือน อัตราดอกเบี้ย 0.20% ต่อปี เป็นต้น • สลากออมทรัพย์ ธนาคารอาคารสงเคราะห์ (ธอส.) มีหลากหลายรูปแบบ เช่น สลากชุดทองกวาวมั่งมี อายุ 1 ปี ราคาอยู่ที่หน่วยละ 1,000 บาท มีสิทธิ์ลุ้นรางวัลที่ 1 มูลค่า 3 ล้านบาท ลุ้นได้ 12 ครั้ง และมีอัตราดอกเบี้ย 0.50% ต่อปี เป็นต้น • สลากออมทรัพย์ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) มีหลากหลายรูปแบบ เช่น สลากชุดขุนแผนมรกต อายุ 2 ปี หน่วยละ 2,000 บาท มีสิทธิ์ลุ้นรางวัลที่ 1 (เสี่ยงหมวด) มูลค่า 40 ล้านบาท ลุ้นได้ 24 ครั้ง และมีอัตราดอกเบี้ย 0.475% ต่อปีนอกจากนี้ภาครัฐอยู่ระหว่างผลักดัน “สลากกองทุนการออมแห่งชาติ (กอช.)” ซึ่งจะเป็นตัวช่วยออมเงินให้เราได้ เนื่องจากเงินซื้อสลากทั้งหมดจะเป็นเงินออมของผู้ซื้อ ซึ่งเงินส่งเข้าบัญชีเงินออมรายบุคคลกับ กอช. และเมื่อผู้ออมอายุครบ 60 ปี จะคืนเงินทั้งหมดทุกบาท ทุกสตางค์ที่ซื้อสลากมาทั้งชีวิตบวกกับผลตอบแทนการลงทุนให้กับผู้ออมด้วยเงื่อนไขของโครงการนี้ คือ • เป็นสลากขูดแบบดิจิทัล ราคาฉบับละ 50 บาท • ผู้มีสัญชาติไทยอายุ 15 ปีขึ้นไปทุกคนสามารถซื้อได้ • ซื้อได้สูงสุดเดือนละ 3,000 บาท (60 ฉบับ) • ออกรางวัลทุกวันศุกร์ เวลา 17.00 น. ประกอบด้วย รางวัลที่ 1 มูลค่า 1 ล้านบาท (5 รางวัล) รางวัลที่ 2 มูลค่า 1,000 บาท (10,000 รางวัล) และ รางวัลแจ็คพอต 1 รางวัล (ถ้ามี) • ถ้าสลากจำหน่ายไม่หมดในงวดนั้น เงินรางวัลจะถูกสมทบไปเป็นแจ็กพอตในงวดถัดไป • ผู้ซื้อสลากจะได้รับเงินออมพร้อมผลประโยชน์เป็นก้อนในครั้งเดียว 4 กรณี คือ 1) อายุครบ 60 ปีบริบูรณ์ 2) ทุพพลภาพ 3) เสียสัญชาติไทย และ 4) เสียชีวิต โดยจะคืนเงินให้แก่บุคคลที่ระบุไว้ หรือทายาทตามกฎหมาย • หากอายุเกิน 60 ปีขึ้นไป ต้องออมไว้ 5 ปีหลังจากวันที่ซื้อครั้งแรกก่อน จึงจะได้รับเงินคืน • ถ้าถูกรางวัล เงินจะถูกโอนเข้าบัญชีพร้อมเพย์ • ซื้อผ่านแอปพลิเคชัน กอช. หรือช่องทางอื่น ๆ ตามเงื่อนไขที่กำหนดไว้ทั้งนี้ คาดว่าสลาก กอช. จะเริ่มวางขายไตรมาส 1 ในปี 2569 เป็นต้นไป ซึ่งเราอาจต้องมารอติดตามรายละเอียดโครงการนี้กันต่อที่มา : The University of Texas Permian Basin, Psychology Today, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กระทรวงการคลังแหล่งที่มาข่าวและภาพต้นฉบับ thairathhttps://www.thairath.co.th/money/personal_finance/financial_planning/2901229

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติม

ประกันภัย

กลไกประกันภัยพิบัติไทยที่ยั่งยืน

17/12/2025

คอลัมน์ : นอกรอบผู้เขียน : รณดล นุ่มนนท์ผมไม่ปล่อยให้ชีวิตหลังเกษียณผ่านไปอย่างไร้จุดหมาย ยังคงหาเวลาอ่านและเขียนหนังสือ พร้อมตั้งวงสนทนาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับคนรอบข้าง เพื่อให้สมองได้ทำงานอย่างสม่ำเสมอ เพราะนี่คือ “ยาวิเศษ” ที่ช่วยลดความขี้ลืม และป้องกันโรคอัลไซเมอร์ที่จะกลายเป็นภาระของลูกหลานในอนาคตแต่เพื่อให้สมองได้ทำงานอย่างเต็มศักยภาพ ผมจึงตั้งใจมองหาหลักสูตรที่ยังอยู่ในเกณฑ์ “ลุง” สมัครได้ และตอบโจทย์ความเชื่อที่ว่า “การเรียนรู้ไม่มีวันสิ้นสุด” เริ่มตั้งแต่ต้นปีที่ผ่านมาผมสมัครเข้าเรียนหลักสูตร Director Certification Program (DCP) ของสถาบัน Thai IOD เพื่อทำความเข้าใจบทบาท หน้าที่ และความรับผิดชอบของกรรมการบริษัทในด้านกำกับดูแลกิจการอย่างมีประสิทธิภาพ การถอด “หมวกใบเดิม” จากผู้กำกับดูแล ทำให้ได้เห็นมิติใหม่ของความรับผิดชอบที่ต้องอาศัยทั้งความซื่อสัตย์และความระมัดระวัง หรือที่เรียกว่า Fiduciary Dutyหลักสูตร DCP ใช้เวลาเพียงหกสัปดาห์ แต่กลับทำให้ผมติดใจและอยากเรียนรู้เพิ่มเติม จึงเริ่มค้นหาหลักสูตรอื่น จนพบหลักสูตรวิทยาการประกันภัยระดับสูง ของสำนักงานคณะกรรมการกำกับและส่งเสริมการประกอบธุรกิจประกันภัย (คปภ.) ที่เปิดเรียนตั้งแต่เดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา เหตุผลง่าย ๆ ที่สมัครเพราะเนื้อหาเกี่ยวข้องโดยตรงกับระบบประกันภัย ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของธุรกิจการเงินที่ผมสนใจผู้เข้าอบรมกว่า 150 คนมาจากหลายสาขา ทั้งภาคประกันภัย แพทย์ นักกฎหมาย จนถึงภาคการเงิน ส่วนใหญ่ยังอยู่ในวัยทำงาน แม้จะมีผู้อบรมบางคนอายุเลยเลขหก แต่ทุกคนยังสุภาพพอที่จะเรียกผมว่า “พี่”เนื้อหาหลักสูตรฉายภาพครอบคลุมทั้งประกันวินาศภัยและประกันชีวิต วิเคราะห์แนวโน้มธุรกิจในไทยและต่างประเทศ รวมถึงการประยุกต์ใช้เทคโนโลยี โดยเฉพาะ AI ที่เปลี่ยนโฉมธุรกิจอย่างมาก สิ่งที่ท้าทายที่สุดคือ การทำให้ประชาชนเข้าใจประโยชน์ของประกันภัยโดยเฉพาะในกลุ่มที่ไม่ได้ถูกบังคับ เช่น ประกันอัคคีภัยหรือภัยธรรมชาติ เพราะหลายคน “ไม่เห็นโลงศพ ไม่หลั่งน้ำตา” ในขณะที่บริษัทประกันต้องเผชิญสภาพแวดล้อมที่ผันผวน ซับซ้อน และคลุมเครือมากขึ้น ทำให้การบริหารความเสี่ยงยิ่งท้าทายไฮไลต์สำคัญของการอบรมคือ การได้ร่วมทำ “ผลงานทางวิชาการ” ของรุ่น ซึ่งคว้ารางวัลดีเด่น โดยได้รับคำแนะนำจาก ดร.ปิยวดี โขวิฑูรกิจ อาจารย์ที่ปรึกษา ให้จัดทำหัวข้อ “กลไกประกันภัยพิบัติไทยผ่านโมเดล AI-Driven ที่ยั่งยืน” แม้ในตอนแรกจะไม่รู้ว่าจะเริ่มจากตรงไหน แต่ทุกคนเห็นพ้องกันว่า เป็นหัวข้อที่น่าศึกษาค้นคว้า เพราะภาวะโลกรวนทำให้เกิดภัยพิบัติถี่ขึ้น รุนแรงขึ้น และกินเวลานานขึ้นเห็นได้จากเหตุการณ์อุทกภัยตั้งแต่แม่สายที่น้ำท่วมเมืองถึงสองครั้งเมื่อต้นปี ไปจนถึงน้ำท่วมครั้งใหญ่ที่หาดใหญ่ จากปรากฏการณ์ “Rain Bomb” ที่ทำให้เมืองจมน้ำในเวลาเพียงไม่กี่ชั่วโมง รวมถึงเหตุแผ่นดินไหวในกรุงเทพฯ ที่ทำให้หลายอาคารเสียหายความเสียหายเหล่านี้ยังไม่มีกลไกเยียวยาที่ชัดเจน รัฐบาลยังต้องใช้งบฯฉุกเฉินปีต่อปี ซึ่งล่าช้าและไม่ครอบคลุม ในขณะที่บริษัทประกันเองต่างประสบปัญหาประเมินความเสียหายล่าช้า เช่น กรณีคอนโดฯเสียหายจากแผ่นดินไหว ที่ผ่านมา 7 เดือนกว่าสินไหมทดแทนจะคืบหน้าด้วยปัญหาเช่นนี้ ทีมจึงเริ่มศึกษาต้นแบบต่างประเทศ เช่น Japan Earthquake Reinsurance ที่รัฐและเอกชนร่วมรับความเสี่ยงผ่านกลไกการประกันเป็นทอด ๆ (Risk Layering) และระบบ Catastrophes Naturelles ของฝรั่งเศส ที่บังคับให้ทุกกรมธรรม์ทรัพย์สินมีส่วนร่วมในกองทุนภัยพิบัติแห่งชาติโดยรัฐเป็น Backstop เมื่อเกิดเหตุภัยพิบัติใหญ่ ที่น่าแปลกใจคือ ไทยเองเคยมีกองทุนประกันภัยพิบัติตั้งแต่หลังวิกฤตปี พ.ศ. 2554 แต่ยกเลิกในปี พ.ศ. 2559 เพราะขาดกลไกสะสมทุนที่ยั่งยืน และมีข้อจำกัดด้านการบริหารจัดการจากบทเรียนต่างประเทศและประสบการณ์ในไทย นำมาสู่การเข้าไปขอความเห็นจากผู้ที่เกี่ยวข้อง ตั้งแต่สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง คปภ. สมาคมประกันวินาศภัย บริษัทประกันภัย และสภา SMEs เพื่อนำมาวิเคราะห์และเป็นข้อเสนอของทีมงาน ที่พยายามตอบโจทย์บริบทของประเทศไทย คำนึงถึงข้อจำกัดของทั้งภาครัฐบาลและเอกชนโดยเฉพาะด้านการจัดสรรงบประมาณ และการร่วมทุนของภาครัฐและเอกชน โดยในระยะแรกจะมุ่งเน้นคุ้มครองทรัพย์สินของ SMEs ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีความเปราะบาง เข้าไม่ถึง และขาดความเข้าใจระบบประกันภัย แต่มีบทบาทสำคัญต่อระบบเศรษฐกิจของประเทศกลไกเริ่มต้นจากบริษัทประกันภัยรับประกันภัยจากผู้เอาประกัน ด้วยค่าเบี้ยประกันที่ผู้ประกอบการ SMEs สามารถเข้าถึง ครอบคลุมตามทุนประกัน เพื่อชดเชยความเสียหายที่เกิดจากภัยพิบัติ ซึ่งรัฐจะอุดหนุนค่าเบี้ยประกันให้กับผู้ทำประกันในสัดส่วนร้อยละ 40 ถือได้ว่าบริษัทประกันจะรับบริหารความเสี่ยงในขั้นต้น และส่งผ่านความเสี่ยงที่เหลือไปยังบริษัทประกันภัยต่อ (Reinsurance) ที่จัดตั้งใหม่ซึ่งจะเป็นการจัดตั้งร่วมกันของบริษัทประกันภัยไทยทั้งหมด โดยมีเป้าหมายทุนเริ่มต้นไม่น้อยกว่า 10,000 ล้านบาท และมีเงินสมทบทุกปี ตามสัดส่วนของการรับประกันภัยของแต่ละบริษัททั้งนี้ บริษัทรับประกันใหม่ (Reinsurance) จะเน้นการส่งต่อความเสี่ยงภายในประเทศ เพื่อเสริมศักยภาพในการบริหารความเสี่ยงของบริษัทประกันภัยในประทศ ก่อนไปสู่บริษัทประกันภัยต่างประเทศต่อไป อย่างไรก็ดี หากระดับความเสี่ยงเกินศักยภาพของบริษัทประกัน รัฐบาลจะเข้ามาช่วยรองรับความเสียหายในส่วนที่เหลือต่อไปในฐานะ Backstopแม้ข้อเสนอนี้ยังมีรายละเอียดอีกมากที่ต้องหารือ แต่ทีมงานหวังว่ารายงานนี้จะเป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนากลไกประกันภัยพิบัติที่ยั่งยืน ใช้งบประมาณรัฐอย่างมีประสิทธิภาพ ขยายการเข้าถึงประกันภัยให้ประชาชนในวงกว้าง และสร้างระบบบริหารความเสี่ยงระดับประเทศที่รองรับภาวะโลกรวนที่ปัจจุบันกำลังทวีความรุนแรงยิ่งขึ้นแหล่งที่มาข่าวและภาพต้นฉบับประชาชาติธุรกิจออนไลน์https://www.prachachat.net/finance/news-1936225

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติม